Floor van het Nederend
Never Meet Your Heroes
Door Ruben van Dijk
In de tekeningen van Floor van het Nederend vier je vrijwel altijd je vakantie in het buitenland. Het is er niet altijd even idyllisch of ontspannen. Wel is het doorgaans snikheet en word je er door bergen en hoge palmbomen omgeven. Dit jaar verlegde de Amsterdamse illustrator zijn blikveld naar het naburige, het noordelijke. Hoe zien wij Vlieland door zijn pen? En niet geheel onbelangrijk: wat zien we niet?
Niet al te lang na ons gesprek zou Floor van het Nederend eigenlijk in de auto stappen. Op naar Frankrijk. Maar er is regen voorspeld en hij zet zijn tent liever droog op. Dan vertrekt hij toch gewoon een dagje later.
Floor van het Nederend is avonturier, maar dan vooral op papier. Zijn stripboekachtige tekeningen, gekenmerkt door grootse landschappen en zijn stripfiguur Malvin The Cat, ben je ongetwijfeld al eens tegengekomen: op t-shirts, concertposters, albumhoezen van Altin Gün (On) en Dawn Brothers (Alpine Gold), in verschillende dagbladen en graphic novels, waaronder Hotel Dorado, een samenwerking met Pepijn Lanen. Dit jaar voorziet de illustrator Into The Great Wide Open van kleur en dikke, zwarte inkt. Zijn posters verbeelden Vlieland als een laagjestaart: lucht op bos op duin op zee met als kers de Rode Kabouter. Net iets exotischer dan we het doorgaans op het randje van de herfst ondervinden.
Het was nog best een uitdaging, aldus Floor. "Meestal teken ik tropische, bijna buitenaardse landschappen met flinke begroeiing. In Nederland, en zeker op Vlieland, heb je juist een uitgestrekte horizon. Geen rotsen, veel zand, veel lucht en veel water. Een oneindige zee. Die ruimte en die leegte vind ik heel vet."
Hij is gewend het ver te zoeken: in regenwouden, diepe valleien en oasen. Voor een recente tentoonstelling liet hij zich, zoals wel vaker, door een cultfilm uit de jaren '70 inspireren: Vanishing Point, waarin een autocoureur dwars door de Rocky Mountains van Denver naar San Francisco rijdt.
En dat terwijl hij zelf het liefste thuis blijft. "Ik ben niet iemand die heel erg van reizen houdt of graag naar allerlei onbekende bestemmingen gaat. Ik vind het juist leuk om erover te lezen of het in een film te zien er dan zelf iets over te tekenen. Dat is een manier om vanuit je werkkamertje toch ergens heen te gaan - in je fantasie."
"Soms zeggen mensen dat je nooit je grootste idool moet ontmoeten, want als diegene dan super onsympathiek blijkt, dan ben je meteen geen fan meer." En soms heb ik dat ook een beetje met reizen. Als ik denk aan al die mensen die op Mount Everest in de rij staan of op een tocht door de jungle gaan - dat zou voor mij heel veel van de charme weghalen die ik erbij in mijn hoofd heb. Moet ik daar dan wel heen? Of denk ik dan alleen maar: wat is het ver, wat is het afzien, wat zijn hier irritante mensen?"
In zijn weergave van Amerikaanse nationale parken overheerst de idylle. De mens schittert door afwezigheid. Alleen zijn antropomorfe kat duikt er soms op. Dat de realiteit vaak anders is, weet Floor heus wel. "Ik denk er veel over na," zegt hij over het massatoerisme en de gevolgen van klimaatverandering die de voor hem zo tot de verbeelding sprekende landschappen steeds meer schade berokkenen. "Soms wil ik dat soort dingen ook letterlijk in mijn werk uiten, maar zonder dat het belerend is of dat het open deuren zijn."
Zelf was hij ooit in de Grand Canyon. "Ik dacht: dit landschap is echt gestoord. Het is zó vet. Maar ja, er staan er gewoon twintig mensen om mij heen met selfiesticks, weet je wel?" Over en weer worden toeristen met helikopters ingevlogen. Het is nog een reden waarom Floor de mens het liefst wegcijfert in zijn tekeningen: "Omdat ik ook denk: men moet het gewoon laten. Het is mooi zo. Al die bussen die daarheen gaan, die verpesten het. Daardoor heb ik ook niet echt die reislust. Natuurlijk zijn er genoeg dingen die erger zijn voor het klimaat dan mensen die naar de Grand Canyon reizen, maar het maakt het heel lelijk."
Het heeft meer met (zelf)bewustzijn dan cynisme te maken. Dat de rivier er stroomt en in miljoenen jaren tijd geduldig zijn kliffen heeft uitgesleten, dat het moois bestáát is voor Floor misschien wel genoeg. Hij reist er vanaf zijn tekentafel wel naartoe. Zelfs Malvin blijft vaak thuis als Floor denkbeeldig landschappen bezoekt: "Als je Malvin The Cat ergens neerzet, lijkt het zo onschuldig. Het leidt af." De wereld is prachtig, des te meer als we het een beetje met rust laten.
In het kader van Shifting Perspectives kantelde Floor zijn wereldbeeld letterlijk. Hij ontwierp voor Into The Great Wide Open ook een Vlieland dat onder nog boven kent en waar de sterrenhemel het middelpunt vormt - en voor hem zeldzame vorm van abstractie. Notabene een landschap dat hij goed kent, getransformeerd tot het onbestaanbare.